Jewa’ kq’ax pa uwi’ 100 junab’ ktajin kqanik’oj le uwach kaj chech utzukuxik k’aslemal, le e k’o chi rij we ralq’ij. Pene’ k’a maja ke’eqariq ajkaj jalwach, le uwach kaj sib’alaj nim rumal la’ sib’alaj k’i k’olib’al k’amaja kqanik’oj.
Xa k’ut le kitzukuxik ajkaj jalwach kuya’ jun nim ucholajil k’otb’al chi’aj chi qawach: ¿Jas kxajtajik we choq ktajin kojkitzukuj le ajkaj jalwach? ¿La kqaj k’ut kojkiriqo’?
Wene utz kqil rachik’axik chi konojel ajkaj jalwach e junam ruk’ E.T. on Stitch, Le e taq e qak’ulja ajkaj jalwach wene qas kejunamataj ruk’ le Itzel Emperador Zurg chi uwach Buzz Lightyear. Ruk’ le k’ak’ eta’mab’al le kajawataj chech usolixik le kaj, Wene are kk’isow pa uwi’ we uwachulew!
Rumal la' rajawaxik kaqachomaj rij: ¿Kaqaya' na ub'ixik chi ojk'o waral on kaqowaj q'ib' are chi kaqachajij q'ib'? Jun nim alaj chak rowaxik le uwachulew, xa k'ut xqariko' jas kab'an chech ruk' ukojik jun laser sib'alaj k'o uchuq'ab'.
Le taq uwachulew le kasutin chi rij nik'aj chik ch'umil sib'alaj naj k'o wi rumal la' sib'alaj nitz' ka'ilitajik xuquje' q'equ'm chech relesaxik jun wachib'al. Chi uk'exwach la', rajawaxik kaqatzukuj ruk' chomab'al, pacha' rilik we jun ch'umil kachupik are taq kaq'ax jun planeta chi uwach.
Are wa' le ub'antajik le qas utz cheech uriqik taq planetas le qas naj k'o wi. Riqitajinaq 2000 planetas chi rij le Sistema Solar xuquje' kaq'ax chech le panik'aj are wa' k'ojom chech kiriqik.
We kaqaj, kojkowinik kaqaq'at uwach are chi le aliens kakilo' chi le Uwaq'ij kachupik are taq le Uwachulew kaq'ax chi uwach ruk' uk'utik jun laser sib'alaj k'o uchuq'ab' chi kiwach.
Chech jun utzalaj rowaxik le Uwachulew rajawaxik kaqatzij le láser ruk’ 10 ramaj chi junab’ (are’ wa’ kab’eyetaj le Uwachulew chech uq’axik chi uwach le Q’ij). ¡Le q’aq’al kajawataj chech wa’ are’ kajunamataj le mulim rumal le Estación Espacial Internacional pa jun junab’!
Xa k’u cha’, ¿jas kachomaj, rajawaxik ke’qach’ab’ej le ajkaj jalwach on kaqowaj qib’ chi kiwach?
Dato curioso
Le laser le qach’a’om xew utz kaya’taj pa le saqilal jawije’ utz ka’ilik, chi kaqil ruk’ qab’aq’wach. ¡Jun wachinem chi kawachin pa ronojel uwach saqil (pacha’ q’aq’achib’al on Rayos X) kajawataj uchuq’ab’il 8 mul sib’alaj nim!
Share:
